Bu gün Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun iclası keçirilib.

APA-nın məlumatına görə, Konstitusiya Məhkəməsinin sədri Fərhad Abdullayevin sədrliyi ilə keçirilən iclas kredit borclarının hansı məzənnə ilə qaytarılması bilə bağlı Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) və Göyçay Rayon Məhkəməsinin müraciətinə həsr olunub.

İclasda Ombudsman Aparatının nümayəndəsi Mahir Məmmədov, Göyçay rayon Məhkəməsinin hakimi Elxan Babayev, ekspert qismində BDU-nun dosenti Azad Talıbov, Ali Məhkəmənin hakimi İlqar Dəmirov, Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin hakimi Mehdi Əsədov, Mərkəzi Bankın baş direktoru Rəşad Orucov, Milli Məclisin şöbə müdiri Rövşən Muradov iştirak ediblər.

Məhkəmədə tərəflər və ekspertlər dinlənilib.

Ombudsman Aparatının sektor müdiri Mahir Məmmədov bildirib ki, Konstitusiyada ödəniş valyutası kimi Azərbaycan manatı göstərilib: "Bundan başqa, Mülki Məcəllədə qeyd olunur ki, tərəflərdən biri xarici hüquqi və yaxud fiziki şəxsdirsə, ödəniş xarici valyuta ilə də aparıla bilər. Mülki Məcəllənin 439.1 və 439.7-ci maddələrinin bəzi cümlələri arasında ziddiyyətli məqamlar var ki, buna aydınlıq gəlməlidir".

İclasda çıxış edən Göyçay Rayon Məhkəməsinin hakimi Elxan Babayev isə bildirib ki, manatın devalvasiyasından sonra kreditin hansı valyuta ilə ödənilməsi barədə cəmiyyətdə müzakirələr başlanılıb: "ATABank" 2013-cü ildə Seymur Osmanov və onun ailə üzvlərinə 25 min manat kredit ayırıb. Bank krediti ABŞ dolları ilə verib. Onlar arasında bağlanan müqavilədə isə valyutanın azalması və yaxud artması zamanı öhdəliyin kimin zərərinə qoyulması göstərilməyib. Lakin müqavilədə qeyd olunub ki, kredit ABŞ dolları ilə ödənilməlidir. Devalvasiyadan sonra tərəflər arasında narazılıq yaranıb və onlar məhkəməyə müraciət ediblər".

Daha sonra ekspert qismində Bakı Dövlət Universitetinin dosenti Azad Talıbov, Ali Məhkəmənin hakimi İlqar Dəmirov və Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin hakimi Mehdi Əsədov çıxış ediblər.

İclasda çıxış edən Azərbaycan Mərkəzi Bankın baş direktoru Rəşad Orucov isə bildirib ki, iqtisadiyyatda banklar çox böyük funksiyanı yerinə yetirilər: "Dünya praktikasına və yerli qanunvericiliyə əsasən müştərilər vəsaitlərini istədikləri valyuta ilə banklara yerləşdirə bilirlər. Bu banklar üçün risk yaradır. Banklar bu riskləri önləmək üçün krediti hansı valyuta ilə vermələrini müstəqil şəkildə müəyyən edirlər. Əhalinin banklarda saxladıqları əmanətlər xarici valyuta ilə əvəzlənməyə meyllidir. Qanunvericiliyə əsasən pul əşya kimi götürülür. Banklardan borc alanlar isə borcu olduğu kimi qaytarmalıdırlar. Bunun əksinə verilən qərar banklar üçün risk yarada bilər. Bank strukturunda itkilərin qarşısını almaq üçün isə dövlət büdcəsindən əhəmiyyətli xərclər sərf oluna bilər ki, bu da əlavə xərclərin meydana gəlməsinə və vergi ödəyicilərinin azalmasına səbəb ola bilər ".

İclasda çıxış edən Milli Məclisin şöbə müdiri Rövşən Muradov isə bildirib ki, fevraldan üzü bəri vətəndaşlar 500 milyona qədər dollarlaşma əməliyyatı həyata keçiriblər: "Bu da bankalar qarşısında böyük öhdəlik yaratdı. Dövlət bu cür halların qarşısını almaq üçün müəyyən kompensasiyalar , güzəştlər edə bilər. Banklar da faiz dərəcələrini aşağı sala bilərlər. Lakin biz bankları buna məcbur edə bilmərik. Qərar verilən zaman əhalinin və bankların maraqları nəzərə alınmalıdır" .

Bundan sonra Konstitusiya Məhkəməsinin sədri Fərhad Abdullayev deyib ki, məhkəmə məsələ ilə bağlı yaxın zamanlarda qərar qəbul edəcək və qərar elan olunacaq.

Qeyd edək ki, fevralın 21-də Mərkəzi Bank manatın məzənnəsinin devalvasiyası ilə bağlı müvafiq qərarı vətəndaşlar arasında bir sıra suallar yaradıb. Bir müddət əvvəl Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) və Göyçay Rayon Məhkəməsi Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin bəzi müddəalarının Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına uyğunluğunun yoxlanılması, habelə həmin Məcəllənin 439.1-ci, 439.2-ci və 439.7-ci maddələrinin şərh edilməsi üçün Konstitusiya Məhkəməsinə müvafiq olaraq sorğu və müraciət göndərib. Eyni zamanda, Mülki Məcəllənin bəzi müddəalarına aydınlıq gətirilməsi də soruşulub.